Τα αποτελέσματα των τεστ αντοχής (stress tests) των ευρωπαϊκών τραπεζών - "Κόπηκε" η Αγροτική τράπεζα της Ελλάδος

    Επτά από τις 91 μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες που υποβλήθηκαν σε τέστ προσομοίωσης ακραίων κινδύνων δεν κατόρθωσαν να το περάσουν, δήλωσε σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Τραπεζικής Εποπτείας (CEBS), πράγμα που σημαίνει ότι θα πρέπει να συγκεντρώσουν κεφάλαια για να ενισχύσουν την οικονομική τους θέση.

    Η CEBS δεν δημοσιοποίησε τον κατάλογο των εν λόγω τραπεζών, αλλά σύμφωνα με τις εθνικές εποπτικές αρχές, είναι: η γερμανική Hypo Real Estate, οι ισπανικές τράπεζες καταθέσεων ταμιευτηρίου Diada, Cajasur, Espiga, Unnim και η Banca civica και η ελληνική ΑΤΕ (Αγροτική τράπεζα της Ελλάδος).

    Σε κοινή ανακοίνωση που εξέδωσαν από τις Βρυξέλλες η Εποπτική Αρχή Ευρωπαϊκών Τραπεζών, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, χαιρετίζουν τη δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων των τεστ αντοχής στα οποία υποβλήθηκαν οι ευρωπαϊκές τράπεζες, επισημαίνοντας τη διαφάνεια με την οποία διεξήχθησαν αυτά τα τεστ.

    Συγκεκριμένα, η ανακοίνωση σημειώνει ότι δημοσιοποιήθηκαν λεπτομερείς πληροφορίες αναφορικά με την έκθεση των ευρωπαϊκών τραπεζών σε κρατικά χρέη, τονίζοντας ότι τέτοιου είδους πληροφορίες ενισχύουν τη διαφάνεια στον ευρωπαϊκό τραπεζικό τομέα.

    Σημειώνεται, επίσης, ότι τα τεστ αντοχής χρησιμοποίησαν υποθετικά δυσμενή σενάρια, τα οποία είναι πολύ απίθανο να πραγματοποιηθούν.

    “Τα αποτελέσματα των τεστ επιβεβαιώνουν την συνολική προσαρμοστικότητα του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος σε αρνητικές μακροοικονομικές και χρηματοπιστωτικές δονήσεις και αποτελούν σημαντικό βήμα για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στις αγορές”, αναφέρει η ανακοίνωση.

    Τέλος, επισημαίνεται ότι οι τράπεζες οι οποίες δεν κατάφεραν να περάσουν τα τεστ αντοχής, θα πρέπει να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα για να ενισχύσουν τις κεφαλαιακές τους θέσεις μέσα από τον ιδιωτικό τομέα και, αν χρειαστεί, να καταφύγουν σε διευκολύνσεις από τις κυβερνήσεις των κρατών μελών, με απόλυτη συμβατότητα με τους ευρωπαϊκούς κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων.

    Εξάλλου, "θετικά" χαρακτήρισε τα αποτελέσματα των τεστ αντοχής των ευρωπαϊκών τραπεζών, η Βελγική Προεδρία της ΕΕ. Ο υπουργός Οικονομικών του Βελγίου, Ντιντιέ Ρέιντερς τόνισε ότι τα τεστ ήταν αυστηρά και διεξήχθησαν με απόλυτη διαφάνεια.

    Δηλώσεις του υπουργού Οικονομικών

    "Θετικά" χαρακτηρίζει ο υπουργός Οικονομικών Γιώργος Παπακωνσταντίνου τα αποτελέσματα των τεστ αντοχής (stress tests) για τις ελληνικές τράπεζες και επισημαίνει σε δήλωσή του ότι "το ελληνικό τραπεζικό σύστημα μπορεί να ανταπεξέρχεται ακόμα και σε συνθήκες πολύ δυσκολότερες από τις σημερινές". Παράλληλα, καλεί εκ νέου τις τράπεζες "να προχωρήσουν σε ενέργειες και στρατηγικές κινήσεις που ενδυναμώνουν την κεφαλαιακή τους επάρκεια και τις ενισχύουν σε ένα πλαίσιο αναδιάρθρωσης του ελληνικού τραπεζικού συστήματος".

    Ειδικά, πάντως, για την Αγροτική Τράπεζα, η οποία "κόπηκε" στα συγκεκριμένα τεστ, σε ανακοίνωση του υπουργείου επισημαίνεται ότι το Δημόσιο "ως βασικός μέτοχος της τράπεζας, προτίθεται να ενισχύσει την κεφαλαιακή της επάρκεια συμμετέχοντας σε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου, μετά από έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής". Από την πλευρά της η ΑΤΕ, πρέπει να προτείνει ένα σχέδιο αντιμετώπισης των αδυναμιών που εμφανίστηκαν στα τεστ μέσα σε δύο μήνες και να το υλοποιήσει, σε συμφωνία με την Τράπεζα της Ελλάδος, έως τις 31 Δεκεμβρίου 2010.

    Αναλυτικά, η ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομικών έχει ως εξής:

    "Το υπουργείο Οικονομικών χαιρετίζει τα αποτελέσματα της άσκησης προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων (stress test), η οποία έγινε με κοινή μεθοδολογία σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης και είχε ως στόχο την αξιολόγηση της αντοχής του τραπεζικού συστήματος σε πιθανή δυσμενή εξέλιξη των οικονομικών συνθηκών μέσα στο 2010- 2011. Η διαφάνεια που επιτεύχθηκε με τη δημοσιοποίηση αυτών των αποτελεσμάτων είναι σημαντική.

    Στην Ελλάδα, έξι τράπεζες- Εθνική, EFG Eurobank, Άλφα, Πειραιώς, Αγροτική και Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο- συμμετείχαν στην άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων. Οι έξι αυτές τράπεζες αντιπροσωπεύουν περίπου το 90% του ενεργητικού του τραπεζικού κλάδου (με εξαίρεση τις ξένες θυγατρικές), ενώ το απαιτούμενο ποσοστό συμμετοχής ήταν τουλάχιστον 50% .

    Για την εξαγωγή σωστών συμπερασμάτων είναι απαραίτητο να γίνει διαφοροποίηση μεταξύ των αποτελεσμάτων κάτω από τα διαφορετικά σενάρια. Τα αποτελέσματα για το δυσμενές σενάριο δεν πρέπει να θεωρηθούν ως αντιπροσωπευτικά της σημερινής κατάστασης ή πιθανών άμεσων αναγκών σε κεφάλαια. Η πραγματοποίηση της άσκησης προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων δεν αποτελεί πρόβλεψη αποτελεσμάτων, καθώς τα πιθανά δυσμενή σενάρια διαμορφώθηκαν κάτω από την υιοθέτηση ακραίων υποθέσεων, οι οποίες δεν είναι πολύ πιθανόν να επαληθευθούν στην πράξη.

    Παρόλα αυτά, στοχεύοντας στη διαφύλαξη του υψηλότερου βαθμού ευρωστίας και οικονομικής σταθερότητας, η Τράπεζα της Ελλάδος βρίσκεται σε στενή επαφή με τις συμμετέχουσες τράπεζες για να αξιολογήσει τα αποτελέσματα και τις συνέπειές τους, και τυχόν ανάγκες επανακεφαλοποίησης.

    Στο πλαίσιο αυτό, η Αγροτική Τράπεζα καλείται να προτείνει ένα σχέδιο αντιμετώπισης των αδυναμιών που εμφανίστηκαν στην άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων μέσα σε δύο μήνες και να το υλοποιήσει, σε συμφωνία με την εποπτεύουσα αρχή, μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2010. Η ελληνική κυβέρνηση δεσμεύεται να διασφαλίσει τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και να ενισχύσει τη φερεγγυότητα της Αγροτικής Τράπεζας, προκειμένου να αντιμετωπίσει πιθανές απώλειες στην περίπτωση που ιδιωτικές πηγές χρηματοδότησης δεν είναι επαρκείς, σύμφωνα με τους κανόνες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής περί κρατικής ενίσχυσης.

    Για τη θωράκιση του Ελληνικού τραπεζικού συστήματος συνολικά, η Ελλάδα, ήδη διαθέτει τους παρακάτω μηχανισμούς στήριξης οι οποίοι έχουν εγκριθεί, ή τελούν υπό την έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής:

    o Με το Ν. 3723/2008, έχει δημιουργηθεί πρόγραμμα επανακεφαλοποίησης συνολικού ποσού 5 δις ευρώ, στο οποίο υπάρχει υπόλοιπο ύψους 1,2 δις ευρώ. Το πρόγραμμα έχει καταληκτική ημερομηνία την 31η Δεκεμβρίου 2010. Οι προϋποθέσεις πρόσβασης στο πρόγραμμα περιγράφονται αναλυτικά στο νόμο.

    o Το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας με το συνολικό ποσό των 10δις ευρώ. Το Ταμείο είναι αναπόσπαστο μέρος του Μνημονίου Συνεννόησης της ελληνικής κυβέρνησης, με την Ευρωπαϊκή Ένωση, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Το Ταμείο εγκρίθηκε από τη Βουλή των Ελλήνων, με το νόμο 3864/2010 και έχει ήδη επισήμως κοινοποιηθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Σκοπός του είναι η διατήρηση της σταθερότητας του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, μέσω της ενίσχυσης της κεφαλαιακής επάρκειας των πιστωτικών ιδρυμάτων.

    Επιπλέον, ειδικά στην περίπτωση της Αγροτικής Τράπεζας, το υπουργείο Οικονομικών ως βασικός μέτοχος της τράπεζας, προτίθεται να ενισχύσει την κεφαλαιακή της επάρκεια συμμετέχοντας σε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου, μετά από έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

    Το υπουργείο Οικονομικών έχει ήδη επικοινωνήσει με τις υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ώστε να διασφαλίσει ότι οι όροι και προϋποθέσεις για τα προαναφερόμενα μέτρα είναι σύμφωνα με τους κανονισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης περί κρατικών ενισχύσεων".

    Ανακοίνωση Αγροτικής Τράπεζας

    Δεν πέρασε τα τεστ αντοχής των τραπεζών η Αγροτική Τράπεζα της Ελλάδος. Η άσκηση υποδηλώνει έλλειμμα ύψους 242,6 εκατ. ευρώ και η δίοικησή της συζήτησε διεξοδικά με την Τράπεζα της Ελλάδος τα αποτελέσματα της άσκησης και συμφωνήθηκαν η ATEbank να προχωρήσει σε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου, ώστε να υπερκαλύψει τις μελλοντικές ανάγκες κεφαλαιακής επάρκειας.

    Ειδικότερα, σε σχετική ανακοίνωση, μεταξύ άλλων, αναφέρει: "Η ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Α.Ε. συμμετείχε στην άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων που διενεργήθηκε σε πανευρωπαϊκό επίπεδο (2010 EU Wide Stress Testing Exercise of European Banks), την οποία συντόνισε η Επιτροπή Ευρωπαϊκών Αρχών Εποπτείας των Τραπεζών (CEBS), σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, και υπό την εποπτεία της Τράπεζας της Ελλάδος Α.Ε.

    • Η ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Α.Ε. αναγνωρίζει και αποδέχεται τα αποτελέσματα της ανωτέρω άσκησης προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων.

    •Η άσκηση αυτή συμπληρώνει τις διαδικασίες διαχείρισης κινδύνων και την τακτική διενέργεια σεναρίων προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων, που έχουν αναπτυχθεί από Η ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Α.Ε. βάσει του θεσμικού πλαισίου για τον Πυλώνα 2 της Βασιλείας ΙΙ και ειδικότερα τα προβλεπόμενα στις ΠΔ/ΤΕ 2577/2006 και 2595/2007 όπως και τις απαιτήσεις του ν. 3601/2007, όπως ισχύει (αποτελεί ενσωμάτωση στο ελληνικό δίκαιο των διατάξεων της CRD).

    •Η άσκηση διενεργήθηκε με τη χρήση των σεναρίων, τη μεθοδολογία και τις βασικές παραδοχές που παρείχε η CEBS (βλ. την συνολική έκθεση όπως δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα της CEBS). Η επίπτωση των υποθέσεων του δυσμενούς σεναρίου διαμορφώνει τον εκτιμώμενο δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας Tier 1(σε ενοποιημένη βάση) σε 8,9% το 2011 έναντι 8,4% στο τέλος του 2009. Επιπρόσθετη επίπτωση της τάξης των 4,54 ποσοστιαίων μονάδων προκύπτει από την εφαρμογή του δυσμενούς σεναρίου που λαμβάνει υπόψη τον δημοσιονομικό κίνδυνο των Ευρωπαϊκών χωρών, με αποτέλεσμα ο εκτιμώμενος δείκτης Tier 1 να διαμορφώνεται στο 4,36% στο τέλος του 2011, συγκριτικά με τον ελάχιστο εποπτικό όριο του 4%.

    •Τα αποτελέσματα της άσκησης υποδηλώνουν έλλειμμα ύψους 242,6 εκ. επί των κεφαλαίων Tier 1, σε σχέση με το όριο του 6% του δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας Tier 1, όπως ορίστηκε αποκλειστικά για τους σκοπούς της παρούσας άσκησης. Αυτό το όριο δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να ερμηνευθεί ως ένα ελάχιστο εποπτικό όριο (σημειώνεται ότι το ελάχιστο όριο του δείκτη Tier 1 έχει καθοριστεί εποπτικά στο 4%), ούτε ως ο εξατομικευμένος δείκτης που αντανακλά το προφίλ κινδύνου του ιδρύματος και διαμορφώνεται με βάση την διαδικασία εποπτικής αξιολόγησης στο πλαίσιο του Πυλώνα II της Ευρωπαϊκής οδηγίας 48 (Capital Requirements Directive -CRD).

    Η ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Α.Ε. συζήτησε διεξοδικά με την ΤτΕ τα αποτελέσματα της άσκησης και συμφωνήθηκαν τα εξής:

    • Η Τράπεζα να προχωρήσει σε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου ώστε να υπερκαλύψει τις μελλοντικές ανάγκες κεφαλαιακής επάρκειας

    • Η Τράπεζα να ενισχύσει τα εποπτικά ίδια κεφάλαια μέσω σταδιακής απεμπλοκής από συμμετοχές σε εταιρίες χρηματοπιστωτικού τομέα που κατέχει

    • Να προβεί σε κινήσεις μείωσης του λειτουργικού κόστους και αύξησης των πηγών εσόδων.

    Επίσης συμφωνήθηκαν τα εξής:

    • Το σενάριο προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων διενεργήθηκε σύμφωνα με μια σειρά απλουστευτικών παραδοχών ( πχ. Δεν υπάρχει μεταβολή του ισολογισμού). Συνεπώς, η πληροφορία σχετικά με το Σενάριο Αναφοράς παρέχεται μόνο για λόγους σύγκρισης και δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να θεωρηθεί ως πρόβλεψη.

    • Είναι επιτακτική ανάγκη κατά την ερμηνεία των αποτελεσμάτων της άσκησης, να γίνει διάκριση μεταξύ των αποτελεσμάτων που προκύπτουν από την εφαρμογή των διαφορετικών σεναρίων που αναπτύχθηκαν στο πλαίσιο της άσκησης.

    Ειδικότερα τα αποτελέσματα των δυσμενών σεναρίων δεν θα πρέπει να θεωρηθούν αντιπροσωπευτικά της τρέχουσας κατάστασης, ούτε να χρησιμοποιούνται για την εκτίμηση πιθανών αναγκών ενίσχυσης των υπαρχόντων κεφαλαίων. Μια άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων δεν εκτιμά προβλέψεις αναμενόμενων αποτελεσμάτων. Τούτο διότι τα δυσμενή σενάρια έχουν σχεδιαστεί για να παρέχουν μία ανάλυση ευαισθησίας στην περίπτωση που οι εύλογες αλλά ακραίες παραδοχές τους πραγματοποιηθούν (what-if analysis). Οι υποθέσεις των σεναρίων επομένως δεν είναι πολύ πιθανό να πραγματοποιηθούν. Οι επίπτωση των σεναρίων ενδέχεται να είναι διαφορετική για κάθε πιστωτικό ίδρυμα, λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του κάθε ιδρύματος".