Αλέξανδρος Παναγούλης: Γράφοντας ποιήματα με το αίμα του

Δεν είναι μόνο ήρωας.
Δεν ήταν μόνο οραματιστής.
Δεν ήταν είναι μόνο αγωνιστής.
Ήταν –και είναι - ποιητής.

Ο Αλέξανδρος Παναγούλης, αυτός που βασανίσθηκε σαν τον Χριστό από τους Ρωμαίους της Χούντας, συνέχισε την αντίστασή και μέσα από το κελί του, βρίζοντας τους βασανιστές του και γράφοντας ποιήματα με το αίμα του!


Όπως …βεβαιώνουν οι φρουροί του, έγραφε συνθήματα και ποιητικές φράσεις στον τοίχο του κελιού του ,βουτώντας σπιρτόξυλα στις φλέβες του…

Την 21 Απριλίου του …σωτηρίου έτους 2010, ημέρα Τετάρτη, ώρα 12 το μεσημέρι, ο αδελφός του Στάθης και οι συναγωνιστές του παρουσιάζουν στο αμφιθέατρο του Δήμου Αθηναίων, στην πλατεία Κοτζιά, την επανέκδοση των ποιημάτων του.

Θα μιλήσουν ο Δήμαρχος Αθηναίων Νικήτας Κακλαμάνης, ο βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας και πρώην Πρόεδρος της Βουλής Δημήτρης Σιούφας, ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Γιάννης Δημαράς και ο Πρόεδρος του Συνασπισμού Αλέξης Τσίπρας. Συντονιστής της εκδήλωσης ο δημοσιογράφος Θανάσης Αντωνόπουλος.

Το βιβλίο βασίζεται σε προηγούμενη έκδοση του εκδοτικού οίκου ΠΑΠΑΖΗΖΗΣ, με τον τίτλο «ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΝΑΓΟΥΛΗΣ –ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ», που περιλαμβάνει το περίφημο κείμενο καταγγελίας των βασανιστηρίων του στις Στρατιωτικές Φυλακές Μπογιατίου. Το βιβλίο περιλαμβάνει τον πρόλογο των δύο πρώτων συλλογών, οι οποίες κυκλοφόρησαν στην Ιταλία το 1970 και το 1973 αντίστοιχα, με εισαγωγή-ανάλυση του Ιταλού σκηνοθέτη Πιέρ Πάολο Παζολίνι και του συγγραφέα Βασίλη Βασιλικού, o οποίος βρισκόταν εξόριστος στην Ιταλία.

Γράφει ο Παναγούλης για τα μαρτύριά του στο γράμμα του προς το δημοκρατικό κόσμο:

«Βρίσκομαι δύο χρόνια τώρα σε αυστηρή απομόνωση. Έχω υποβληθεί σε τρομερά βασανιστήρια. Περιληπτικά αναφέρω: Μαστιγώσεις με καλώδια και συρματόσχοινο σ ’oλο μου το κορμί. Χτυπήματα με γκλομπς στα πέλματα των ποδιών μου, με αποτέλεσμα κάταγμα στο δεξί πέλμα. Χτυπήματα με σίδερα στο στήθος και στα πλευρά με αποτέλεσμα κατάγματα σε δυό η τρία πλευρά . Εγκαύματα με τσιγάρο στα χέρια και στα γεννητικά όργανα. Πέρασμα στην ουρήθρα μου μιας λεπτής βελόνης από ευαγωγό μέταλλο και θέρμανση του εκτός της ουρήθρας μέρους με αναπτήρα .Απόφραξη των αναπνευστικών οδών με τα χέρια τους μέχρις ασφυξίας»…

Ο Παζολίνι, ποιητής και ο ίδιος γράφει στον πρόλογο :

«Ο Παναγούλης μεταμορφώθηκε σε ποιητή μέσα από τα βασανιστήρια. Τη λογοτεχνία, που ήταν σ’ αυτόν καθαρά ρητορική, μεταμορφώνουν τα βασανιστήρια σε λογοτεχνία γνήσια, με λειτουργία αυτόνομη, απ’ την ίδια για την ίδια , και όχι αποκλειστικά ρητορικό όργανο . Φυσικά η μεγάλη ποίηση του Παναγούλη είναι αυτή που εκφράστηκε με τη δράση του, με το ίδιο του το σώμα. Με όργανο το σώμα του έγραψε ποιήματα όχι απλώς τέλεια, μεγαλειώδη…Η προκλητική και συνάμα υπέροχη αποδοχή του θανάτου. Αυτό είναι αληθινό μεγάλο ποίημα που έγραψε ο Παναγούλης με το σώμα του».


YAROS GREECE ‘ 67

Πρόσωπα χλωμά
χείλια μελανά
μάτια κουρασμένα
Σκελετοί κορμιά
άκοπα μαλλιά
ρούχα ξεσκισμένα
Λάσπες στις πληγές
άγρυπνες βραδιές
Νέκρα στις ψυχές
σκέψεις θλιβερές
πίκρα στις ματιές
Ζωντανές εικόνες
πόνου ζωγραφιές
μέσα στις καρδιές
Έρημες γυναίκες
ορφανά παιδιά
άρρωστοι γονιοί
Γίνονται λυγμοί
όραμα σκληρό
ζωντανή κραυγή
Άσπλαχνες βρισιές
άπονες ματιές
βίας προσταγές
Σβήνουν την κραυγή
κόβουνε το δάκρυ
φέρνουν τη σιωπή…

ΧΤΥΠΑΤΕ

Χτυπάτε
Βαρειά η τιμή του πόνου
Μη δείχνετε καθόλου ανθρωπιά
Κάθε στιγμή να μας θυμίζει
Το δίκιο και το άδικο
Τον άνθρωπο και το χτήνος
Το έγκλημα και το καθήκον
Χτυπάτε
Αυτή είναι η προσφορά σας
Η δική σας ντροπή
Χτίζει το μεγαλείο μας
Η χτηνωδία σας μας βιάζει
Στο ανέβασμα του Γολγοθά
Οδηγώντας μας στην Ανάσταση
Χτυπάτε
Αλύγιστη Θέληση
Ζυμωμένη με Πόνο
Βαφτισμένη στο Αίμα
Ριζωμένη σε Ιδέες
Μας κρατά στου Αγώνα τις θέσεις
Χτυπάτε

ΘΕΛΩ

Θέλω να προσευχηθώ
με την ίδια δύναμη που θέλω να βλαστημήσω
Θέλω να τιμωρήσω
με την ίδια δύναμη που θέλω να συγχωρέσω
Θέλω να προσφέρω
με την ίδια δύναμη που ήθελα στο ξεκίνημα
Θέλω να νικήσω
αφού δεν μπορώ να νικηθώ

ΚΑΜΠΑΝΕΣ

Καμπάνες βροντερές
Στις εκκλησιές ανθρώπους μην καλείτε
Χτυπείστε μόνο για να ‘ρθούν
όσοι δεν θέλουνε θεούς για να λατρέψουν
Όσοι πιστέψαν πως αργότερα ίσως βρούνε το θεό
και φτύσανε κατάμουτρα τους τύπους
(αυτό το λίπασμα της άγνοια των πολλών)
που Φαρισαίους γέμισαν τον κόσμο
Μόνον αυτοί σα συναχθούν
Σήμαντρα νέα θ’ άκουστούν
(μηνύματα Ελπίδας)
που θα γκρεμίσουν Εκκλησιές
(ανθρώπους σαν χωρίζουν )
και σεις καμπάνες βροντερές
θα μας μιλάτε για το χθες
όπως στα παραμύθια
Να μας λέτε για θεούς
που γκρέμισε ο Χρόνους
Να μας μιλάτε μοναχά
γι ‘ανθρώπους και για πόνο

Η ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ

Η μεγαλύτερη βιβλιοθήκη μας
(μ’ εκατομμύρια τόμους
μα τόσο λίγους αναγνώστες )
αδιάκοπα πλουτίζεται
Στα παλιότερα συγγράματα
ακόμη βάζουμε σελίδες
(ατέλειωτες ζωές βλέπετε όλα)
ενώ καινούργιοι τόμοι
στα ράφια της παίρνουνε θέση
και νέοι τόμοι γράφονται
μια θέση για να πάρουνε κι αυτοί
Η πιο μεγάλη μας βιβλιοθήκη
Όλοι σ’ αυτή έχουμε θέση
όχι σαν αναγνώστες όμως
σαν κείμενα μονάχα
Οι αναγνώστες είναι λίγοι
Οι ίδιοι πάντα
αυτοί που κάποτε
μαζί της θα καούν

ΑΤΙΤΛΟ

Τα στήθια σου λαβωματιές
(στάζουνε αίμα )
και για στηθόδεσμο
επίδεσμους φοράς
και μας κοιτάς
(Τα μάτια σου ακόμα με πληγές )
κι εμείς θηλάζουμε αίμα

ΤΟ ΣΚΟΥΛΗΚΙ

Τόσα σκουλήκια εδώ στη Γη
δεν τα κοιτάμε
Αν όμως
στην Σελήνη η στον Άρη
(σε κάποιο αστέρι τέλος πάντων )
βρούμε σκουλήκια
έστω και ένα μοναχά
Τι θρίαμβος !
Θα το βαφτίσουμε ασφαλώς
και τ’ όνομά του
θα μάθουμε όλοι εδώ στην Γη
που τα σκουλήκια ακόμη θα πατάμε
Και στα σχολειά
(κι ως πότε άραγε;)
θα μας μιλούν για Θεούς
και πως εφκιάξανε τη Γη θα μας μαθαίνουν
Μια Γη που απάνω της
οι άνθρωποι σκοτώνονται
(ως πότε τάχα;)
Κάποιο «Φιλιόκβε» κάθε τόσο η αφορμή
Και το σκουλήκι;
Πολλοί θα θέλουν να σταυρώσουνε
Για πόλεμο ακόμη μια αιτία
Καλύτερα σκουλήκι να μη βρούμε
Μας φτάνουν όσα έχουμε στη Γη
για να σκεφθούμε


ΔΕΝ ΚΑΤΑΛΑΒΑ

Δε σε κατάλαβα Θεέ
Για πες μου πάλι!
Να σ’ ευχαριστήσω μου ζητάς
η να σε συγχωρέσω;


Ποιητές, τρανοί ,μεγαλορρήμονες στα μπαρ …Και όλοι εσείς ,οι πάσης φύσεως μικροβιολόγοι του στίχου … Υποκλιθείτε στο ποιητικό σώμα του Αλέξανδρου Παναγούλη! Υποκλιθείτε στην ποίηση του αίματος!

Κώστας Μαρδάς
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ